Gemeenten hebben een belangrijke rol als het gaat om (het voorkomen van) relatie- en scheidingsproblematiek. Maar hoe kiest u als gemeente de juiste aanpak? En welke partners betrekt u hierbij? Deze handreiking biedt concrete voorbeelden in zes thema’s, om uw gemeente verder te helpen waar nodig.
Deze richtlijn gaat over kinderen en jongeren van wie de ouders uit elkaar gaan of al uit elkaar zijn. De gevolgen, interventies en mogelijkheden voor samenwerking worden in deze richtlijn behandeld.
Platform Vakmanschap Jeugdprofessionals is een online omgeving voor en door professionals die te maken hebben met scheidingsproblematiek binnen zowel het sociaal – als het juridisch domein.
Op deze pagina van het Nederlands Jeugd Instituut vind je een uitgebreid overzicht met verschillende tips en hulpmiddelen die professionals in kunnen zetten in hun werk met ouders en kinderen.
Wanneer je als ouders gaat scheiden, wil je weg van je partner, maar niet van je kinderen. Daarom ontstaat er een situatie waarin je een samenwerking moet aangaan met een duurzaam karakter, met iemand waarvan je het liefste afscheid wil nemen. Dat is een uitdaging, die veel ouders succesvol volbrengen, maar helaas niet allemaal. In dat geval komen ouders vaak ergens in beeld bij jeugdhulpverlening of het familierecht. Hoe kunnen professionals ouders helpen alsnog een duurzame samenwerking vorm te geven? Daarover schreven mediators Marleen Heijsteeg en Mandy Lubach het boek ‘Duurzaam samenwerken na scheiding’.
Lees meer informatie over het boek in dit interview.
Kinderombudsman: wees ook na scheiding samen ouders voor de kinderen
Uit onderzoek van de Kinderombudsman blijkt dat wanneer ouders uit elkaar gaan, dit een negatieve impact heeft op het welzijn van veel kinderen tussen de 8 en 18 jaar. Daarom doet de Kinderombudsman een noodoproep aan alle ouders in Nederland die uit elkaar gaan om ook na hun scheiding samen te werken aan goed ouderschap.
De kinderen die hebben meegedaan aan het onderzoek vertellen dat ze vooral aandacht en liefde van hun ouders missen. Ook zijn ze negatiever over de band met hun ouders, dan kinderen wiens ouders nog wel bij elkaar zijn. Hun leven geven ze gemiddeld een lager cijfer, vooral wanneer hun ouders niet meer normaal met elkaar om kunnen gaan.
Daarom roept de Kinderombudsman scheidende ouders op samen ouders te blijven voor hun kinderen. Ook al houdt het partnerschap op, ouders voor de kinderen blijf je altijd. Als ouders staan jullie hier niet alleen voor. Er zijn veel verschillende professionals die jullie kunnen helpen om samen te werken aan goed ouderschap. Op deze website vind je alles over deze verschillende soorten hulp bij scheiden.
Het hele rapport van het onderzoek van de Kinderombudsman kun je hier downloaden.
In het kader van De dag van de Scheiding presenteert het Leernetwerk Kind en Complexe Ouderrelaties van werkplaats SAMEN speciaal voor professionals en beleidsmakers een Tipsheet en Begrippenkader 'Taal bij scheidingsproblematiek'.
De dag is veertien jaar geleden in het leven geroepen om aandacht te vragen voor de noodzaak van een goede begeleiding van partners die gaan scheiden. Iets waar ook het Leernetwerk zich hard voor maakt. In het eerste Klein-maar-Fijn-project zijn verschillen, overeenkomsten en voorkeuren in het gebruik van taal geïnventariseerd en is opgehaald welke kansen taal (en het gebruik van beelden) kan bieden bij het samenwerken vanuit verbinding en vertrouwen.
Het onderzoek laat zien dat taal kansen biedt bij het samenwerken vanuit verbinding en vertrouwen. Door aan de ene kant het gebruiken van eenzelfde taal - ‘elkaar verstaan’ - en aan de andere kant het gebruiken van de ‘juiste taal’.
De visie Duurzaam Samenwerken na Scheiding is gebaseerd op de kernelementen van vier theorieën; positieve psychologie, positieve gezondheid, narratieve Mediation en de transactionele analyse. In dit nieuwe denkkader, worden complexe scheidingen niet meer gezien als een veiligheidsprobleem, maar als een onvermogen van de ouders om tot een duurzame vorm van samenwerking rondom hun ouderschap te komen.
Een scheiding is één van de meest impactvolle gebeurtenissen die je mee kunt maken. Als je kinderen hebt, zijn ook zij daarbij automatisch betrokken. En er komen als ouder extra vragen en uitdagingen op je af. Hoe geef je ouderschap vorm na scheiding? Hoe communiceer je met de andere ouder? Hoe steun je je kind in deze periode? Wat kun je doen om de ouder-kindrelatie te versterken en bij te dragen aan het welzijn van je kind? Over deze en andere onderwerpen gaat ScheidingsATLAS
Elk kind moet gezond en veilig kunnen opgroeien en zich optimaal kunnen ontwikkelen. Ook wanneer de ouders uit elkaar gaan. Kind in scheiding Zeeland maakt zich sterk voor alle kinderen van (aankomend) gescheiden ouders.
Alsjeuitelkaargaat.nl is ontstaan vanuit de ambitie om de negatieve gevolgen bij kinderen en jongeren van gescheiden ouders zoveel als mogelijk te voorkomen. Met de website informeren ze ouders die uit elkaar gaan hoe dit goed te doen. In het belang van de kinderen.
Op de website aan aantal handige tools die professionals op het gebied van scheiden kunnen helpen.
Voor ouders in (conflict)scheiding en hun kinderen is passende hulp belangrijk. Maar hoe screenen we de problemen van deze gezinnen? Hoe ervaren ouders en kinderen belangrijke thema’s rondom (complexe) scheiding? En hoe meten we of de hulp ook echt werkt zoals bedoeld? Samen met professionals, cliënten en ervaringsdeskundigen is het instrument SCRES ontwikkeld, een eenvoudig in te vullen lijst met stellingen voor ouders en voor
kinderen
De methode Duurzaam Ouderschap na Scheiding is een praktische vertaalslag van de theorie achter het denkkader, beschreven in het boek “Duurzaam Samenwerken na Scheiding”. In dit denkkader wordt het gewenste eindresultaat- een duurzame samenwerking tussen de ouders na een scheiding, rondom de opvoeding van de kinderen- als uitgangspunt genomen. Gesteld wordt dat om een duurzame samenwerking tussen de ouders te kunnen bereiken, de beroepskrachten om een gezin heen, deze samenwerking eerst met elkaar en met de ouders moeten bewerkstelligen, alvorens zij de ouders kunnen begeleiden naar ditzelfde resultaat.
Een deel van Nederlandse echtscheidingen waarbij kinderen betrokken zijn, zijn problematisch en erg moeilijk op te lossen voor ouders en professionals. In veel gevallen zijn de ouders verwikkeld in langdurige, diepgaande conflicten wat zorgt voor communicatieproblemen, wantrouwen, contactverlies en het moeilijk komen tot overeenstemming, gedrag wat gebaseerd is op de emotie angst. Deze conflicten hebben vervolgens grote gevolgen voor de kinderen die worden geconfronteerd met stress, onzekerheid en onder andere loyaliteitsconflicten wat het gedrag en de ontwikkeling van de kinderen in negatieve zin beïnvloed.
Ook veel professionals raken verstrikt in de dynamiek van deze echtscheidingen en hebben moeite met het bieden van de juiste ondersteuning. De aanpak van Duurzaam samenwerken na scheiding biedt de professional deze handvatten. Bij het vormgeven van een oplossing wordt ingezet op de volgende bouwstenen: visie, vertrouwen, verbinding en eigen verantwoordelijkheid
Online training 'Aan alle gescheiden ouders': Leer kijken door de ogen van het kind
De online training van Villa Pinedo biedt een uniek inkijkje in het hoofd en hart van kinderen met gescheiden ouders en biedt ouders handvatten om henzelf en hun kind(eren) zo goed mogelijk te begeleiden tijdens en na de scheiding. De training bestaat uit 6 verschillende modules met steeds dezelfde opbouw. Thuis te volgen, op je eigen tempo.
Deze brief is voor alle opa’s, oma’s, tantes, ooms, neven, nichten, buren en vrienden. Je kunt de brief aan hen geven om ze te laten weten hoe jij je voelt en hoe zij je kunnen helpen.
In een grootschalige pilot tussen 2022 en 2025 begeleidden getrainde Gezinsvertegenwoordigers van Kenniscentrum Kind en Scheiding en Delft Support ouders in trajecten ‘Duurzaam Ouderschap na Scheiding’. Onderzoekers van TNO, afdeling Child Health monitorden het proces van deze trajecten: wat is kenmerkend voor de gehanteerde werkwijze en wat zijn kansen en belemmeringen voor toepassing ervan? In dit document zijn de resultaten gepresenteerd.
Ieder jaar (echt)scheiden ongeveer 50.000 Nederlandse ouderparen. Daarbij zijn ruim 86.000 minderjarige kinderen betrokken. Een scheiding is een ingrijpende transitie die veel vraagt van ouders en kinderen, emotioneel, praktisch en sociaal. Sommige scheidingen verlopen redelijk soepel, maar andere zijn complex en langdurig. Hoe ouders het ouderschap na de scheiding vormgeven, bepaalt in belangrijke mate in welke mate kinderen (blijvende) problemen ervaren.
Tot nu toe is begeleiding bij (complexe) scheidingen vaak gericht op het beheersen van risico’s en het controleren van gedrag. Het denkkader Duurzaam Samenwerken na Scheiding (DSnS) kiest bewust voor een ander uitgangspunt. Niet de problemen, maar de gezamenlijke wens staat centraal: ouders die, ondanks hun conflict, samen werken aan een goede toekomst voor hun kind. Hieruit is ook de methode Duurzaam Ouderschap na Scheiding (DOnS) ontstaan.
Het project Een goed begin startte op 1 september 2022 in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid. De ambitie van het project was om in navolging van de kansrijke elementen die het landelijk programma Scheiden zonder Schade1 had opgeleverd, te onderzoeken of een geïntegreerde scheidingsaanpak in de praktijk kan bijdragen aan het voorkomen van complexe scheidingen en herstel van samenwerking tussen ouders bij contactverlies.
Een goed begin is een vervolg op het programma Scheiden zonder Schade, waarin gewerkt werd aan elementen van een nieuwe scheidingsaanpak. Binnen Een goed begin werken meerdere partijen vanuit verschillende pijlers samen aan de uitkomsten hiervan. In deze factsheet wordt dat verder uitgelegd.
Onderdeel van Een goed begin is de pilot Duurzaam Samenwerken (Ouderschap) na Scheiding met het traject Gezinsvertegenwoordiger. Gezinsvertegenwoordigers begeleiden gescheiden ouders in de transitie van liefdes naar ex-partner en van gezamenlijk naar gedeeld ouderschap. Dit doen zijn door de ouder(s) te bevragen op hun visie op ouderschap en vervolgens door ouders te coachen in het actief stappen te zetten in het aangaan van de uitdagingen op hun pad richting getransformeerd ouderschap.
In twee interviews delen gezinsvertegenwoordigers Mariska Rijnhart (Kenniscentrum Kind en Scheiding) en Nadia du Croix (Delft Support) hun ervaringen.
Op de hoogte blijven van Een goed begin? Het programma verstuurt regelmatig een nieuwsbrief, bedoeld voor professionals. Deze nieuwsbrieven zijn hier te vinden.
Voor de leraar / Professional
In de onrustige periode wanneer ouders uit elkaar gaan, is de school vaak dat wat onveranderd blijft. De school kan dus als een vast ankerpunt en veilige haven voor een kind voelen.
Het is belangrijk dat de leraar begrip en betrokkenheid toont. Het belang van het kind staat voorop en de school is onpartijdig ten aanzien van de ouders en de eventuele problematiek rondom de scheiding. Probeer als school het contact met beide ouders zo goed mogelijk te houden.
Leraren zijn vaak de eerste die merken als het gedrag of voortgang van een kind verandert. Het is dan ook de taak van de school om ondersteuning aan te bieden als dat nodig is en dit te communiceren met de ouders.
Informatie voor de leraar/professional
Deze leerlijn is bedoeld voor het primair, voortgezet en hoger onderwijs en geeft adviezen, lesideeën en achterliggende theorieën mee om kinderen relatievaardigheden aan te leren.
Het spel 'Los het op' gaat over gevoelens, emoties en praktische problemen waar een kind mee te maken kan krijgen bij een scheiding. Het spel is ontwikkeld om klassikaal te spelen.
